فرونشست و برداشت سریع از مخازن نفتی و گازی در ایجاد زمینلرزه اثرگذار است
تاریخ انتشار: ۱۶ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۴۶۴۴۵۱
به گزارش ایسنا؛ دکتر شهریار سلیمانی آزاد، پژوهشگر لرزهزمین ساخت و متخصص پالئوسایزمولوژی –تکتونیک جنبا سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: به طور کلی، پدیده فرونشست دشتها در ارتباط با برداشت بیش از حد آبهای زیرزمینی و لذا خالی شدن حفرات و منافذ خاک از آب و در ادامه نیز با نشست خاک به دلیل وزن لایههای خاک رویی و.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی ادامه داد: تداوم این امر در طی چند دهه گذشته با نشستهای چند متری در سطح زمین دشتهای کشور همراه بوده و هست و از آنجا که این پدیده عمدتا در ارتباط با سفرههای آب زیرزمینی در ژرفای چند ده تا چند صد متری سطح زمین است، لذا از دیدگاه زمینشناسی پدیدهای سطحی بهشمار میآید.
سلیمانی آزاد ادامه داد: از دیدگاه مخاطرات مرتبط با زمینلرزه نیز باید از دو منظر به این پدیده نگاه کرد؛ نخست آن که آیا پدیدههای سطحی همچون فرونشست زمین به دلیل برداشت بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی میتوانند نقشی در ایجاد زمینلرزهها داشته باشند؟ و دوم اینکه، آیا پدیده فرونشست زمین نقشی در افزایش خطرپذیری لرزهای مناطق تمرکز جمعیتی و اقتصادی در دشتها دارد؟
این پژوهشگر لرزهزمین ساخت سازمان زمین شناسی کشور یادآور شد: در پاسخ به سوال نخست باید به این نکات اشاره کنم که عامل بنیادین رخداد زمینلرزهها، فعالیت گسلها و رها شدن به یک باره انرژی جمع شده بر روی آنها است. در حقیقت، گسلها شکستگیهایی بسیار بزرگ از ژرفای بسیار زیاد تا محدوده سطح زمین بهشمار میآیند.
وی با تاکید بر اینکه ژرفای گسلهای لرزهزا در پوسته زمین معمولا چند ده کیلومتر است، اظهار کرد: بر پایه پژوهشهای دهههای اخیر، پدیدههای سطحی همچون فرونشست زمین، آبگیری دریاچه سدها در اطراف گسلهای لرزهزا، برداشت سریع نفت و گاز طبیعی از مخازن طبیعی نفتی و... همگی توان بر هم زدن میدانهای تنش برای ایجاد زمینلرزهها را دارند، ولی توانی محدود؛ چرا که مقدار انرژی حاصل از شکستن و جابجا شدن بر روی یک گسل لرزهزا و برای ایجاد یک زمینلرزه به واقع بزرگ بسیار بیشتر از نشستها و گسیختگیهای پدیدههای سطحی است.
سلیمانی آزاد با بیان اینکه منشا رخداد زمینلرزههای بزرگ در ژرفای زمین قرار دارد نه در بخشهای سطحی زمین، خاطر نشان کرد: بهطور کلی و بر پایه مستندات علمی، زمینلرزههای مرتبط با پدیدههای سطحی و انسانزاد در مجموعهای به نام زمینلرزههای "القایی" دستهبندی شدهاند که معمولا در ژرفای کمتر و نیز با بزرگای کمتر رخ میدهند.
وی تاکید کرد: ولی نکته مهم در این بین شناخت و دانش بسیار محدود بشر در مورد ارتباط این پدیدههاست و از این رو برای انجام تفسیرهای بزرگ و مهم باید در گذر زمان اطلاعات علمی کاملتری فراهم شود.
این متخصص پالئوسایزمولوژی –تکتونیک جنبای سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور به عنوان نمونه به رخداد برخی زمینلرزههای القایی با بزرگای نسبتا قابل توجه مثل زمینلرزه سال ۲۰۱۱ در ناحیه لورکا اسپانیا با بزرگای ۵.۱ اشاره کرد که مسبب ایجاد تلفات محدود نیز بود و ادامه داد: این زلزله به فعالیت یک گسل در کناره و در ارتباط با یک فرونشست محلی نسبت داده شده است.
سلیمانی آزاد در پاسخ سوال دوم، اضافه کرد: علاوه بر آن، فرونشست زمین در اثر برداشت بی رویه آب از سفرههای آب زیرزمینی به مرور میتواند با ترکهایی که در سازهها و ساختمانهای سطح زمین ایجاد میکند آنها را در مقابل رخداد حتی زمینلرزههای نهچندان بزرگ نیز آسیبپذیرتر کند و از این رو خطرپذیری زمینلرزه را نیز در آن ناحیه افزایش دهد؛ چرا که ریسک یا خطرپذیری زمینلرزهها علاوه بر مقدار خطر با آسیبپذیری نیز رابطهای مستقیم دارد.
وی افزود: با مقایسه دو نقشه فرونشست دشت و مناطق شهرداری تهران به نمونه بارز و معناداری از مساله یاد شده در برخی مناطق همچون منطقه ۱۷ میتوان دست یافت. از این رو و با توجه به اینکه بشر تقریبا تنها با کاستن از میزان آسیبپذیری قادر به کم کردن ریسک و خطرپذیری است، اهمیت موضوع یاد شده برای مردم، مسئولین و متخصصان هرچه روشنتر میشود.
به گفته این محقق لرزهزمین ساخت سازمان زمین شناسی با پیشگیری از ایجاد و توسعه پدیده فرونشست در دشتهای کشور افزون بر پیشگیری از مرگ آبخوانهای زیرزمینی و پدیدههایی همچون سیلهای انسانزاد میتوانیم از آسیبپذیرتر شدن ساختمانهای بنا شده بر روی آنها در مقابله با رخداد زمینلرزهها در آینده نیز جلوگیری کنیم.
سلیمانی آزاد در پایان خاطرنشان کرد: بیشک این موضوع در کنار توجه ویژه به طراحی و ساخت بناهای هرچه مقاومتر و مقرونبه صرفهتر (که هنوز هم متاسفانه بیاندازه مورد بیمهری کوتهنظرانه متولیان ناآگاه و گاها بیوجدان است) میتواند کمک شایان توجهی به ایمنی جامعه و توسعه پایدار کشور عزیزمان ایران کند.
منبع: الف
کلیدواژه: سازمان زمین شناسی پدیده های سطحی فرونشست زمین سلیمانی آزاد زمینلرزه ها سطح زمین دشت ها گسل ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۴۶۴۴۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تکرار نشست زمین در خیابان شهیدان کاظمی/عمق فرونشست ۴ متر است
محمد شریعتی در گفتوگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: یک مورد فرونشست زمین و ترکیدگی لوله آب ساعت ۲ و ۳۰ دقیقه بامداد به مرکز فرماندهی عملیات آتش نشانی اصفهان گزارش شده است.
وی افزود: این حادثه فرونشست در خیابان شهیدان کاظمی اتفاق افتاده است.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان با بیان اینکه ساعت اکیپ ایستگاه شماره ۲ آتشنشانی به همراه افسر کشیک وقت با تجهیزات و پمپهای مکنده به محل حادثه اعزام شدند، گفت: این فرونشست به عمق ۴ متر و طول و عرضی زیاد اتفاق افتاده است.
وی افزود: پس از حضور عوامل حوادث اداره آب و قطع آب، ترمیم لوله شکسته انجام شد و عوامل آتش نشانی پس از ایمن سازی محل و با حضور عوامل یاد شده و همچنین عوامل شهرداری منطقه و پلیس راهور برای مسدودی و عدم تردد خودروها محل را ترک کردند.
شریعتی گفت: ترمیم و پر کردن حفره ایجاد شده همچنان ادامه دارد.
کد خبر 6098875