یادمان جانباختگان زمین‌لرزه ۲۵ شهریور ۱۳۵۷ طبس

البته در خود شهر طبس در هنگام حادثه حدود ۱۲۰۰۰ نفر ساکن بودند که حدود نیمی از آنها کشته شدند. این یکی از بیشترین میزان‌های تلفات در هنگام زلزله –که در نیمه شب هم رخ نداده-در یک شهر است. این در حالی است که در زمینلرزه بم که در ساعت ۵:۲۵ بامداد با بزرگای ۶.۵ در شهری با حدود ۸۰ هزار جمعیت رخ داد، حدود ۳۳ هزار نفر کشته شدند (حدود ۴۰ درصد).

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تلفات بالای انسانی زلزله طبس در شرایطی رخ داد که شهر تاریخی طبس و همه بناهای تاریخی آن عملا نابود شد و پس از رخداد زلزله اثری از آن شهر زیبای تاریخی حاشیه کویری مرکزی ایران باقی نماند.

در زمانی که زلزله طبس رخ داد کشور در روزهای بعد از کشتار جمعه سیاه در ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ در تلاطم انقلاب اسلامی قرار داشت. بعد از وقوع زمینلرزه نیز شایعات و افسانه‌هایی مبنی بر طبیعی نبودن زلزله طبس و ربط آن به افسانه زباله‌های هسته‌ای دفن شده، یا انفجار عمدی در نزدیکی طبس از سوی آمریکا یا شوروی) بر سر زبان‌ها افتاد که تا سال‌ها بعد نیز حتی در بازدیدی که نگارنده در آبان‌ماه ۱۳۷۳ و آذر ماه ۱۳۷۵ ، و شهریور ۱۳۸۷ از طبس داشت چنین داستان‌هایی از بعضی از ساکنان طبس شنیده می‌شد.

اینجا باید تاکید کنم که مطالعه نگاشت‌های این زلزله کاملا نشان می‌دهد که رخدادی طبیعی بوده که کانون آن در ژرفای (عمق) حدود ۱۰ کیلومتری سطح زمین قرار داشته است، و سازوکار آن نیز با دقت تعیین شد که ترکیبی از فشاری و امتداد لغز و نشان می‌دهد که این زلزله یک زلزله کاملا طبیعی با دلیل گسیختگی در گسل طبس در طول حدود ۸۰ کیلومتر بوده است. مهمترین نگاشت لرزه نگاشت زلزله طبس ، شتابنگاشت آن بود که در ایستگاه شتابنگاری که از سوی زنده یاد مهندس علی اکبر معین فر در محل بیمارستان شیر و خورشید طبس نصب و راه اندازی شده بود، ثبت شد.

بررسی شتابنگاشت زلزله طبس که تا سالها بعد از مهمترین نگاشت زلزله ثبت شده در نزدیک یک گسل زمینلرزه ای در دنیا و با بزرگای بیش از ۷ بود، و در طراحی های سازه های مهم بسیار از آن استفاده شد و همچنان می شود،  نشان می‌دهد که هم از نظر ژرفای رخداد و هم ساز و کار آن و اثر سطحی گسلش، پدیده کاملا زمین شناختی بوده و به هیچ عنوان هیچ فعالیت بشری نه می‌توانسته آن را ایجاد کند و نه آن را (به هیچ ترتیبی) تحریک کند. یادآوری می شود که نگاشت زلزل ه۱۳۵۷ طبس بزرگترین

نکته‌ای که در مورد زلزله طبس باید بر آن تاکید کرد آن است که رخداد آن در زمان دولت کوتاه مدت شریف امامی بود و  بازسازی زلزله طبس به زمان اوج انقلاب اسلامی و سپس، برقرار دولت موقت  مهندسس بازرگان و سال‌های اول انقلاب اسلامی و سپس جنگ تحمیلی مربوط شد. در چنین زمانی و بر پایه گزارش‌های موجود بازسازی کامل شهر طبس عملا تا سال ۱۳۶۱ و در زمانی که کشور در گیر جنگ تحمیلی هم شده بود، طول کشید. همه اینها موجب شده بود که زلزله طبس و بازماندگان آنها در شرایط بدی هم از نظر رخداد ناگهانی این سانحه مهم قرار گرفتند و هم از نظر آنکه تا سال‌ها بعد از رخداد زلزله، اولویت‌های اصلی در کشور  مسائل دیگری غیر از موضوع زلزله باشد.

از سوی دیگر آمار سرشماری ۱۳۸۵ نشان می‌دهد که شهرستان طبس و حومه در این سال در حدود ۳۰هزار نفر جمعیت داشته است. این موضوع نشان می‌دهد که شهرستان طبس بعد از زلزله طبس علاوه برآنکه حدود ۴۰ درصد از ساکنان خود را از دست داده است، ولی در سه دهه بعد از زلزله نیز روند مهاجرت به نحوی بوده که جمعیت سه دهه بعد از رخداد نیز به جمعیت قبل از زمینلرزه ۱۳۵۷ نرسیده است.  

زلزله طبس از نظر نگاشت شتابنگاری نیز همچنان و پس از ۳۵ سال مهمترین و شدیدترین نگاشت ثبت شده شتابنگاری ایران را از سال ۱۳۵۳ تا کنون در برجای گذاشته است. انرژی و دوام جنبش نیز همچنان نگاشت لرزه اصلی ثبت شده در محل ساختمان شیر و خورشید سرخ طبس قوی ترین نگاشت ثبت شده در ایران است. همه اینها نشان می‌دهد که در شرایط نزدیک به گسل (اثر سطحی گسل زمینلرزه‌ای طبس از حدود ۵ کیلومتری شرق طبس عبور کرد)، چه اتفاق شدید و فاجعه باری رخ داده است.

نگارنده با مطالعه نگاشتهای زلزله طبس و اثر حوزه نزدیک گسل که به وضوح در این نگاشتها دیده می شود بر این باور است که حتی اگر ساختمان بلند مرتبه نیز در طبس وجود داشت، از ویرانی و تخریب در اثر رخداد زلزله طبس در امان نمی ماند.

یادآور می‌شوم در بازسازی طبس، شهر کاملا تغییر چهره داد و امروزه متاسفانه اثری از میراث تاریخی و فرهنگی گذشته طبس جز در عکسها و یادهای مردمان بازمانده از زلزله باقی نمانده است. ولی قطعا مهمترین سرمایه ای که از بین رفت، جان عزیز حدود ۱۵ هزار نفر از هم میهنانمان بود که به روان همه آنها درود می‌فرستیم.  

*زمین شناس و استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی

کد خبر 1300038

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: مهدی زارع باشگاه استقلال عربستان آرامکو ایالات متحده آمریکا لیگ برتر نوزدهم سینمای ایران باشگاه پرسپولیس دونالد ترامپ بازیگران سینما و تلویزیون ایران شهرداری تهران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۲۸۱۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پس لرزه های خطرناک جنگ غزه در جهان؛ آیا زندگی یهودیان در غرب غیرممکن می شود؟

به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، اتحادیه ضد افترا (ADL) روز یکشنبه ۵ مه (۱۶ اردیبهشت) با انتشار گزارش سالانه خود از «سطح بی‌سابقه» حملات ضدیهودی ثبت شده در سال ۲۰۲۳ هشدار داد که با ادامه روند موجود ممکن است «زندگی یهودیان در غرب غیرممکن شود».

این سازمان ناظر وضع یهودیان در جهان گفته درحالی که اقدامات یهودی‌ستیزانه پیشتر نیز «از کنترل خارج شده بود»، اکنون با جنگ اسرائیل علیه غزه وضعیت به شرایطی «هشداردهنده» رسیده است.

در این گزارش که به مناسبت روز بزرگداشت قربانیان هولوکاست منتشر شده آمده است که در اکثر کشورهای دارای اقلیت مهم یهودی از جمله ایالات متحده آمریکا، فرانسه، بریتانیا، استرالیا، ایتالیا، برزیل و مکزیک حوادث یهودستیزانه در سال ۲۰۲۳ به مراتب بیشتر از آمار سال ۲۰۲۲ بوده است.

بنابر ارقام منتشره، تعداد حوادث یهودستیزانه در ایالات متحده با دو برابر شدن نسبت به سال گذشته به نرخ بی‌سابقه ۷ هزار و ۵۲۳ مورد رسیده است.

این اعمال یهودی‌ستیزانه شامل آزار و اذیت، خرابکاری و حمله به مشاغل متعلق به یهودیان، مؤسسات و سازمان‌های یهودی و همینطور دانشجویان یهودی بوده است.

این تحقیق که به طور مشترک با دانشگاه تل‌آویو نوشته شده گفته است که در بریتانیا تعداد حوادث مشابه از ۱۶۶۲ به ۴۱۰۳ مورد رسیده که شامل ۲۶۶ مورد حمله فیزیکی بوده است. 

در فرانسه نیز حملات یهودی‌ستیزانه چهار برابر شده و از ۴۳۶ مورد در سال ۲۰۲۲ به ۱۶۷۶ مورد افزایش یافته است.

«۴۴ درصد» از یهودیان فرانسوی پوشیدن کیپا را کنار گذاشته‌اند

همزمان یافته‌های یک نظرسنجی که از سوی نشریه «لو پاریزین» انجام شده نشان می‌دهد یهودیان فرانسه نسبت به افزایش یهود‌ستیزی در این کشور نگران هستند تا جایی که تقریبا نیمی از آن‌ها گذاشتن عرقچین یا کلاه سنتی یهودی در خیابان‌ها را رها کرده‌اند.

مطابق این نظرسنجی که از سوی موسسه «ای‌فوپ» انجام شده است، ۹۲ درصد از یهودیان فرانسوی احساس می‌کنند یهود‌ستیزی یک «پدیده فراگیر» در این کشور است و ۹۴ درصد از آنها نیز معتقدند که این پدیده «در حال افزایش است».

همزمان ۷۶ درصد از کل جمعیت فرانسه نیز گفته‌اند که شاهد «تقویت» یهودی‌ستیزی در فرانسه بوده‌اند.

۵۷ درصد فرانسوی‌ها و ۷۳ درصد کسانی که مذهب یهودی دارند گفته‌اند که دلیل اصلی یهود‌ستیزی را «نفرت از اسرائیل» می‌دانند.

برگزارکنندگان این نظرسنجی در گزارش خود همچنین از «جوان‌تر شدن جمعیت سنی با افکار یهودستیزانه» خبر داده‌اند. به گفته آنان، ۳۵ درصد از افراد زیر ۲۵ سال جامعه فرانسه حمله به یهودیان به خاطر حمایت فرضی‌شان از اسرائیل را «موجه» احساس می‌کنند.

یک چهارم یهودیان این کشور می‌گویند که قربانی یک حمله کلامی یا فیزیکی یهودستیزانه شده‌اند و ۱۲ درصد از آنها گفته‌اند که چندین بار چنین اعمالی را ضد خود دیده‌اند.

۳۳ درصد از پاسخ‌دهندگان یهودی گفته‌اند از «ترس» مجبور شده‌اند بیرون رفتن‌هایشان را کم کنند یا آنها را با تاکسی اینترنتی «اوبر» انجام دهند. در حالی که ۴۴ درصد از کسانی که پیش از این کیپا بر سر می‌گذاشتند، دیگر آن را در خیابان نمی‌پوشند.

در سوی مقابل و مطابق این نظرسنجی، ۵۹ درصد از مسلمانان فرانسه معتقدند «یهودیان قدرت زیادی در رسانه‌ها دارند» و ۵۶ درصد معتقدند که «یهودیان از وضعیتشان به عنوان قربانی نسل‌کشی نازی‌ها به نفع خود سوءاستفاده می‌کنند».